/ Sức khỏe 360 / Vấn đề khác

Bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi là một căn bệnh truyền nhiễm thường thấy nhất ở Việt Nam. Ước tính mỗi năm bệnh lao phổi cướp đi mạng sống của gần 3 triệu người trên thế giới.

Theo thống kê, có khoảng một phần ba dân số thế giới bị nhiễm vi trùng lao. Tuy nhiên, hầu hết đều không có triệu chứng của bệnh. Ở những đối tượng này, vi trùng lao không hoạt động và người đã bị nhiễm lao trong giai đoạn bất hoạt này không lây bệnh sang người khác. Cho đến khi hệ thống miễn nhiễm của cơ thể trở nên yếu đi, vi trùng lao sẽ “vùng dậy”, tái hoạt và gây ra bệnh.

Bênh lao phổi có tỉ lệ tử vong đứng thứ hai chỉ sau HIV (Nguồn:benhvienthucuc)

Nếu đề cập trên phạm vi toàn thế giới, lao là bệnh truyền nhiễm có tỉ lệ tử vong đứng thứ hai, chỉ sau HIV. Trên thực tế, cũng có nhiều người bị HIV cũng đã qua đời vì sự hoành hành của lao khi hệ miễn dịch suy yếu. Vì vậy, làm việc quá sức, thiếu dinh dưỡng có thể là một điều kiện thuận lợi để vi trùng lao bùng lên hoành hành. Đó chính là chất xúc tác, là một trong những điều kiện thuận tiện để lao phát triển.

Nguyên nhân gây bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi là một thể lao phổ biến nhất trong các thể lao. Tuy nhiên, có khoảng một phần ba các trường hợp, lao hoàn toàn có thể xảy ra ở các phần khác của cơ thể, chẳng hạn như lao hạch bạch huyết, lao màng não, lao khớp, lao thận, lao phúc mạc. Ở đây, chúng ta chỉ bàn về bệnh lao phổi.

Bệnh lao có thể được gây ra từ việc uống sữa bò không tiệt trùng (Nguồn:sohanews)

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh lao phổi nhưng nguyên nhân chính nhất là do vi khuẩn lao người (Mycobacteria Tuberculosis Hominis) và vi khuẩn lao bò (M.bovis), vi khuẩn này có thể lây sang người nếu chúng ta uống sữa bò không tiệt trùng. Đặc biệt hơn, hiện nay bệnh lao thường xuyên đi kèm với HIV/AIDS. Những người bị nhiễm HIV thường có hệ miễn dịch kém, vì vậy mà luôn là đối tượng hàng đầu của bệnh lao. Tỉ lệ tử vong rất cao và nhanh chóng.

Dấu hiệu nhận biết lao phổi

Dấu hiệu nhận biết bệnh lao phổi thường không có đặc điểm rõ ràng. Có nhiều người mặc dù có vi khuẩn lao nhưng không phát bệnh (80-90%). Cho đến khi gặp điều kiện thuận lợi bệnh mới tái phát. Những điều kiện thuận lợi ở đây cụ thể như : Suy dinh dưỡng, kém ăn, mất ngủ, hút thuốc lá, làm việc nặng nhọc, tiếp xúc nhiều với môi trường bị ô nhiễm, uống rượu bia …khi đó sức đề kháng của cơ thể đang bị giảm sút khiến vi khuẩn lao dễ dàng “thức dậy”, sinh sản, phát triển tràn lan.

Biếng ăn, mất ngủ là những điều kiện thuận lợi cho bệnh lao phổi phát sinh (Nguồn:alobacsi)

Người bệnh lao thường có biểu hiện chính là ho, thời gian có thể kéo dài hơn 2 tuần, nhưng thông thường bệnh nhân lao phổi thường hay gặp triệu chứng điển hình là ho khan, ho đờm, ho ra máu... Ngoài ra bệnh nhân lao cũng thường có dấu hiệu bị sút cân trầm trọng, kém ăn, mệt mỏi, sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi “trộm” ban đêm, đau ngực, đôi khi cảm thấy khó thở, cảm giác mệt mỏi, uể oải…Nếu bạn đang có những dấu hiệu này phải nghĩ ngay đến khả năng mắc bệnh lao để có phương hướng thăm khám và điều trị kịp thời.

Cách thức lây lan của bệnh lao phổi

Tuy lao phổi không phải là bệnh di truyền nhưng khả năng lây truyền thì vô cùng cao. Mức độ lây lan của nó rất nhanh, đã có rất nhiều bệnh nhân lao chủ quan vô tình lây bệnh cho những người xung quanh mà không biết. Vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp là chủ yếu, khi bệnh nhân lao phổi ho, hắt hơi sẽ phát tán các vi khuẩn ra không khí, lây lan cho người bình thường.

Bệnh lây lan khi bênh nhân lao ho và hắt hơi (Nguồn:beatona)

Bên cạnh đó, những bệnh nhân lao thường khạc nhổ khá nhiều đờm, trong đờm chứa rất nhiều vi khuẩn lao, khi ra môi trường không khí vi khuẩn lao có thể sống được 3 – 4 tháng. Đây thật sự là mối đe dọa vô cùng nguy hiểm.

Điều trị và phòng bệnh lao phổi

Trên thực tế, chỉ có một số nhỏ những người bị nhiễm vi trùng lao sẽ có triệu chứng của bệnh lao. Các triệu chứng của bệnh lao phổi sẽ khác nhau tùy theo loại bệnh:

1. Bệnh lao tiên phát (xuất hiện triệu chứng ngay từ khi bị nhiễm vi trùng lao ):

Đối với những người bị bệnh này, nhất là trẻ em, đôi khi chỉ bị sốt nhẹ và cảm giác uể oải. Ngoài ra, các triệu chứng khác có thể là

- Ho

- Đổ mồ hôi trộm vào ban đêm

- Biếng ăn hoặc chán ăn

- Cảm thấy đau ở ngực

- Không lên cân đều đặn như các trẻ bình thường khác

2. Bệnh lao thứ phát:

- Bị sốt

- Sụt cân bất thường

- Đổ mồ hôi trộm vào ban đêm.

- Chán ăn

- Đau thức ngực

- Thân thể không còn sức lực

- Luôn uể oải, cảm thấy “muốn bệnh”

- Ngoài ra, bệnh nhân cũng thường bị ho, lúc đầu có thể chỉ là ho khan, về sau xuất hiện đờm màu xám xỉn. Khi bệnh đã biến chứng nặng, có thể ho ra máu, bị hụt hơi, khó thở.

Hiện nay, tất cả các thể lao nếu được phát hiện sớm có thể điều trị khỏi gần như hoàn toàn bằng các loại thuốc chống lao đặc hiệu. Với điều kiện phải điều trị bệnh lao một cách đầy đủ, nghiêm túc: sử dụng đúng thuốc, đúng liều, phối hợp đủ thuốc, đủ thời gian. Ngoài ra, để phòng bệnh, nên tiêm phòng vaccin BCG cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 1 tuổi, điều này có thể hạn chế cho trẻ mắc lao cấp tính tới 80%.

Nguồn:benhlao