/ Sức khỏe 360 / Tiêu hóa

Bệnh sỏi túi mật

Bệnh sỏi túi mật thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên và rất khó để phát hiện các dấu hiệu bệnh. Nếu không kịp thời phát hiện, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm.

Bệnh sỏi túi mật là gì?

Túi mật là nơi dự trữ mật, một dạng chất lỏng dính được gan sản xuất ra, làm chức năng tiêu hóa mỡ trong hệ tiêu hóa. Khi dạ dày của chúng ta bắt đầu tiêu hóa thức ăn, túi mật sẽ tiến hành thực hiện chức năng của mình qua sự co bóp và tiết mật vào trong ruột non.

Sỏi túi mật là “những hòn sỏi” được hình thành trong túi mật do những lắng đọng bất thường của mật. Sỏi túi mật thường gây đau bụng, làm viêm nhiễm và nhiễm trùng túi mật, viêm tụy. Sỏi mật được chia thành hai loại: sỏi cholesterol và sỏi sắc tố mật, trong đó sỏi sắc tố có màu nâu hoặc đen do có nồng độ sắc tố mật cao và chiếm tỷ lệ trên 90% bệnh sỏi mật trên người Châu Á.

Bệnh sỏi túi mật hay gặp ở đối tượng nào?

Bệnh sỏi mật ở sau độ tuổi 40 có tỷ lệ gia tăng rõ rệt. Ngoài ra, còn có những yếu tố nguy cơ khác dẫn đến việc hình thành nên sỏi túi mật: phụ nữ phải sanh đẻ nhiều, ảnh hưởng từ việc uống thuốc ngừa thai, chế độ ăn có nhiều chất béo và ít chất sợi, béo bệu, sụt cân nhanh, bệnh đường ruột làm mất muối mật như là bệnh Crohn và thậm chí do cả yếu tố di truyền nữa.

Nguy cơ sỏi cholesterol ở những phụ nữ sanh đẻ đặc biệt cao. Do nồng độ cholesterol trong mật bị gia tăng bởi Hormon estrogen của nữ gây nên sự giảm co bóp của túi mật. Chế độ ăn có mức calorie cao, nhiều béo, ít sợi cũng gây ra nguy cơ hình thành nên sỏi cholesterol.

Người béo bệu có nguy cơ mắc bệnh sỏi túi mật cao hơn người bình thường (Nguồn:znews)

Người béo bệu cũng có nguy cơ mắc bệnh cao, đặc biệt khi đối tượng này trãi qua thời kỳ sụt cân nhanh chóng thì nguy cơ bị sỏi mật lại gia tăng hơn nữa. Đây là hậu quả của sự gia tăng cholesterol và giảm muối mật ở những người có chương trình giảm cân nhanh.

Ngoài ra, những bệnh có ảnh hưởng lên ruột gây mất muối trong cơ thể và dẫn tới sự hình thành sỏi cholesterol. Những bệnh nhân bị bệnh Crohn, một dạng bệnh viêm ruột non cần phải để ý.

Những loại thuốc có tác dụng làm hạ thấp lipid trong cơ thể như là clofibrate làm gia tăng cholesterol trong mật và dẫn tới làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi túi mật.

Nguyên nhân hình thành sỏi trong túi mật?

Mật được sinh ra bởi gan và được dự trữ bằng túi mật. Trong mật có những thành phần cơ bản là bilirubin, cholesterol và muối mật. Nếu các thành phần này mất cân bằng thì sẽ trở thành nguyên nhân bệnh sỏi túi mật.

Do có sự hòa tan trong muối mật nên Cholesterol mới được giữ ở mức giới hạn bình thường . Nếu số lượng cholesterol gia tăng quá cao trong mật, làm quá khả năng hòa tan của muối mật, sẽ dẫn tới hình thành sỏi cholesterol. Sự giảm số lượng muối mật cũng thúc đẩy việc hình thành sỏi cholesterol tương tự. Khi đang trong thai kỳ, sự giảm co bóp và túi mật rỗng, là yếu tố quan trọng khác làm hình thành sỏi cholesterol.

Người đang trong thai kỳ rất dễ mắc bệnh sỏi túi mật (Nguồn:alobacsi)

Mặt khác, tình trạng nhiễm trùng mạn tính ở đường mật là nguyên nhân hình thành của sỏi sắc tố mật. Trường hợp này gặp nhiều nhất ở các quốc gia Châu Á, nơi mà tình trạng nhiễm ký sinh trùng đường mật thường gặp. Những bệnh nhân mắc các bệnh về máu có thể làm hồng cầu bị phá hủy, kết quả làm gia tăng số lượng bilirubin trong mật, do đó gây ra hình thành sỏi sắc tố mật.

Triệu chứng cụ thể của bệnh sỏi túi mật?

Trường hợp thường gặp nhất là cảm giác đau đột ngột xuất hiện, sau đó biến thành cơn dữ dội, đau vùng hạ sườn phải lan lên vai phải hoặc sau lưng, đau làm người bệnh lăn lộn trên giường, đau khiến người bệnh không dám thở mạnh. Ngoài ra có các trường hợp khó có thể nhận biết được như: đau chỉ âm ỉ hoặc tức nặng ở hạ sườn phải, đau đôi khi ở vùng thượng vị và lan lên ngực.

Triệu chứng sốt được gây nên do đường mật nhiễm khuẩn, có thể sốt cao, rét run nhưng cũng có khi chỉ sốt nhẹ, sốt thường đi kèm với đau, có khi sốt kéo dài.

Vàng da xuất hiện trên da và củng mạc mắt vàng được gây ra do bị tắc mật, xuất hiện khi sỏi ở ống mật chủ, ống gan hoặc trong gan tùy theo mức độ tắc mật mà có sắc độ vàng nhẹ hay vàng đậm.

Vàng mắt là triệu chứng thường thấy của bệnh sỏi túi mật (Nguồn:chuthapdo)

Khi khám bệnh: triệu chứng bệnh sỏi túi mật thường gặp là gan to, mức độ to phụ thuộc vào mức độ tắc mật, sỏi túi mật không gây gan to. Sự tắc mật do sỏi trong ống mật chủ có thể gây xuất hiện túi mật to.

Những triệu chứng sỏi túi mật thường thấy ở các người bệnh là họ không thích ăn mỡ, hay ợ chua, ợ hơi hoặc đầy bụng. Những triệu chứng tuy không rõ ràng nhưng đều có sự liên quan tới sỏi. Cần phải đặc biệt chú ý.

Đầy bụng, ợ hơi, ợ chua là những triệu chứng báo hiệu bạn có thể đang bị bệnh sỏi túi mật (Nguồn:bookingcare)

Để có thể chẩn đoán đúng bệnh: ta có thể dựa vào triệu chứng điển hình kinh điển đó là đau, sốt và vàng da. Nếu dùng xét nghiệm có thể thấy thông qua sự tăng bạch cầu trong máu, bilirubin máu tăng khi có tắc mật. Với siêu âm, chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ rất có giá trị giúp chẩn đoán sỏi mật. Thông thường siêu âm là phương pháp rẻ tiền mà có giá trị cao trong chẩn đoán bệnh sỏi túi mật.

Trên đây là những thông tin cần thiết về bệnh sỏi túi mật cũng như cách nhận biết các triệu chứng của bệnh. Chúng ta hãy tự trang bị cho mình những kiến thức cần thiết về căn bệnh này để phòng ngừa cũng như có thể kịp thời phát hiện bệnh sớm nếu xuất hiện các dấu hiệu đáng ngờ, nhanh chóng chữa trị và đặc biệt cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng cho người bị sỏi túi mật để quá trình chữa trị được diễn ra nhanh hơn.

Nguồn: hoidapbacsi